Psy w Chinach – spojrzenie historyczne

Myślałem o tym wczoraj i tak mnie naszło, że może psie mięso jest tak popularne w Chinach ponieważ psy nie zostały udomowione jak w Europie, nie były wykorzystywane do opieki nad innymi zwierzętami, w celach obronnych, czy jako zwierzęta pomocne przy polowaniach i nigdy nie wytworzyła się więź między ludźmi a psami.
Postanowiłem więc o tym poczytać i okazuje się że chociaż jest w tym trochę prawdy, to jednak nie jest to cała prawda. A skoro nie jest to całą prawda to postanowiłem się trochę tą moją nowo zdobytą wiedzą podzielić.

Udomowienie

Część badaczy sugeruje że do pierwszego udomowienia wilka doszło w okolicach 100.000 lat p.n.e., aczkolwiek zespół badawczy składający się ze Szwedów i Chińczyków sugeruje że doszło do tego 13.000 lat p.n.e.. Innymi słowy, psy zostały udomowione najwcześniej we wschodniej części Azji.

Psy i świnie były pierwszymi zwierzętami udomowionymi w Chinach. Odnaleziono ich szczątki w osadach pochodzących z czasów Neolitycznych zarówno kultur Yangshao (około 4.000 lat p.n.e.), oraz Hemudu (5.000 lat p.n.e.). W północnych Chinach odnaleziono szczątki zwierząt przypominających dingo.

Psy jako zwierzęta ofiarne

Badacz Bruno Schindler sugeruje że początki poświęcania psów sięgają czasów kultu boga roślinności przypominającego psa. Kult ten stał się z czasem połączony z kultem Shang Di.

Wykopaliska w okolicach Anyang odkryły ogromne ilości ofiar składanych z ludzi i zwierząt. Praktycznie w każdym grobowcu znajdowały się kości psie.
Psy były zazwyczaj owijane w trzcinowe maty, a czasem składane w trumnach. Znaleziono również dzwoneczki przyczepione do szyi psów i koni. Sam fakt pochówku psów i koni świadczy o tym jak istotną rolę odgrywały te zwierzęta w tym społeczeństwie.

Kości wróżebne z czasów Shang zawierają pytania o to gdzie znajdują się zagubione psy.

Mówią także o obrządku rozdzielania psów na cztery części by oddać cześć czterem kierunkom. Rytuał ten był przeprowadzany w czasach Zhou.

Psy były także poświęcane by przegonić zarazy; zakopywano je przed bramami do miast.

Były także wykorzystywane do rytuału przeganiania zła w czasie to którego pies o konkretnym kolorze, bez żadnych skaz, był miażdżony przez rydwan.

Psia krew była także wykorzystywana do potwierdzania umów między szlachcicami.

Z czasem zaczęto wykorzystywać słomiane psy zamiast prawdziwych.

Zwyczaj pochówku psu nie zaginął, trwał przez cały okres panowania dynastii Han.

Psy jako pożywienie

Podobno psie mięso, na równi z wieprzowiną, było głównym źródłem białka w starożytnych Chinach. Byli rzeźnicy specjalizujący się w zabijaniu psów, jednak nie był to zawód poważany.

Starożytne słowo na psie mięso to ran肰 i wszystko wskazuje na to że mięso to było tak popularne że znak oznaczający psie mięso znajduje się nad ogniem w słowie piec然.

Istniał podział na trzy rodzaje psów:
tianquan (田犬) czyli psy stróżujące
feiquan (吠犬) psy szczekające
shi-quan (食犬) psy jadalne

Feudalni władcy uwielbiali wywar z psiego mięsa. W czasie lata smażona ryba w psim tłuszczu miała mieć właściwości chłodzące.
Psie mięso, gdy miało być wykorzystane w celach ofiarnych, było marynowane w occie i pieprzu.
Zjadano każdą część psa, z wyjątkiem wątroby.

Psy łowcze

Od najwcześniejszych czasów psy były wykorzystywane w Chinach do polowań. Ślady tego można odnaleźć w chińskich znakach, przykładowo lie 獵 polować, shou 狩, zimowe łowy, huo 獲, polowanie na ptaki. Jak widzicie zawsze pierwszy klucz oznacza psa.

Postrzeganie kulturowe

Psy były także szanowane. W jednej ze swych ksiąg Konfucjusz nakazał swoim uczniom by urządzili jego psu odpowiedni pochówek:

Słyszałem że najlepiej jest nie wyrzucać starych i zużytych firan z karety ponieważ można ich użyć do pochowania koni, najlepiej nie wyrzucać starych i zużytych firan z karety by pochować psy. Jestem biedny i nie mam firan z karocy. Użyjcie więc moich mat by pochować mojego psa. Upewnijcie się, że jego głowa nie utknie w błocie.

Mimo tego inny klasycy zazwyczaj stosowali następujący podział psów:
hui – zdradzieckie
jiao – sprytne
si – niespokojne

Quanrong, dosłownie nomadzkie psie plemię było wrogiem wszystkich grup osadniczych od czasów dynastii Zhou.

O psach w legendach jeszcze przyjdzie pora coś napisać.