{"id":4728,"date":"2014-05-13T16:37:01","date_gmt":"2014-05-13T08:37:01","guid":{"rendered":"http:\/\/rainreborn.pl\/?p=4728"},"modified":"2014-05-13T16:37:01","modified_gmt":"2014-05-13T08:37:01","slug":"mandzurowie","status":"publish","type":"post","link":"http:\/\/rainreborn.pl\/2014\/05\/mandzurowie\/","title":{"rendered":"Mand\u017curowie"},"content":{"rendered":"<p><a href=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/china_ethnic_manchu_family.jpg\"><img loading=\"lazy\" class=\"alignnone size-medium wp-image-4729\" src=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/china_ethnic_manchu_family-300x300.jpg\" alt=\"china_ethnic_manchu_family\" width=\"300\" height=\"300\" srcset=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/china_ethnic_manchu_family-300x300.jpg 300w, http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/china_ethnic_manchu_family-150x150.jpg 150w, http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/china_ethnic_manchu_family.jpg 945w\" sizes=\"(max-width: 300px) 100vw, 300px\" \/><\/a><\/p>\n<p>Mand\u017curowie, czyli \u6ee1\u65cf<em>manzu<\/em>. To mniejszo\u015b\u0107 etniczna wywodz\u0105ca si\u0119 z teren\u00f3w obecnej Mand\u017curii, od kt\u00f3rych wzi\u0119\u0142a ona swoj\u0105 nazw\u0119.<\/p>\n<p>Wywodz\u0105 si\u0119 z lud\u00f3w tunguskich, konkretnie od D\u017curd\u017cen\u00f3w i s\u0105 trzeci\u0105 najwi\u0119ksza mniejszo\u015bci\u0105 etniczn\u0105 w Chi\u0144skiej Republice Ludowej.<\/p>\n<p>O D\u017curd\u017cenach i ich historii pisa\u0142em tutaj &#8211; http:\/\/rainreborn.pl\/2014\/01\/dzurdzeni\/<\/p>\n<p><em>Wsp\u00f3\u0142czesno\u015b\u0107<\/em><\/p>\n<p>Im bli\u017cej ko\u0144ca dynastii Qing tym cz\u0119\u015bciej przedstawiano Mand\u017cur\u00f3w jako naje\u017adzc\u00f3w. Czyni\u0142 tak mi\u0119dzy innymi Sun Yat-Sen, chocia\u017c jego rewolucja by\u0142a wspierana przez oficjeli i oficer\u00f3w wywodz\u0105cych si\u0119 z Mand\u017curii.<br \/>\nPodej\u015bcie to zosta\u0142o zmienione po 1911, kiedy to podj\u0119to pr\u00f3by integracji tej mniejszo\u015bci. Mimo tego coraz mniej ludzi u\u017cywa\u0142o j\u0119zyka mand\u017curskiego. Ludzie zacz\u0119li zmienia\u0107 nazwiska by ustrzec si\u0119 ha\u0144by i wstydu zwi\u0105zanych z pochodzeniem.<\/p>\n<p>Po powstaniu Chi\u0144skiej Republiki Ludowej w 1952 roku oficjalnie uznano Mand\u017cur\u00f3w za mniejszo\u015b\u0107 etniczn\u0105, a komunistyczny rz\u0105d d\u0105\u017cy\u0142 do poprawy stosunk\u00f3w z ka\u017cd\u0105 z prze\u015bladowanych, do tej pory, mniejszo\u015bci. W zwi\u0105zku z tym cz\u0119\u015b\u0107 ludzi wysz\u0142a z ukrycia i przyzna\u0142a si\u0119 do swojego pochodzenia.<\/p>\n<p>W latach 1980-ych dosz\u0142o do prawdziwego renesansu kultury i j\u0119zyka Mand\u017cur\u00f3w.<\/p>\n<p><em>Sztuka ludowa<\/em><\/p>\n<p><a href=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu_bride_thomson.jpg\"><img loading=\"lazy\" class=\"alignnone size-medium wp-image-4731\" src=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu_bride_thomson-300x290.jpg\" alt=\"manchu_bride_thomson\" width=\"300\" height=\"290\" srcset=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu_bride_thomson-300x290.jpg 300w, http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu_bride_thomson.jpg 360w\" sizes=\"(max-width: 300px) 100vw, 300px\" \/><\/a><\/p>\n<p><em>O\u015bmiok\u0105tny b\u0119ben<\/em><\/p>\n<p>O\u015bmiok\u0105tny b\u0119ben jest jednym z najwa\u017cniejszych element\u00f3w kultury Mand\u017cur\u00f3w. Przypuszcza si\u0119 \u017ce wywodzi si\u0119 z b\u0119bna wojskowego.<br \/>\nZbudowany jest on z drewna, a wok\u00f3\u0142 niego znajduj\u0105 si\u0119 dzwonki. Zazwyczaj jest kolorowy: bia\u0142y, czerwony, \u017c\u00f3\u0142ty i niebieski. D\u017awi\u0119ki wywo\u0142uje si\u0119 uderzaj\u0105c w niego palcami i potrz\u0105saj\u0105c wprawiaj\u0105c w ruch dzwonki.<\/p>\n<p><em>Ulabun<\/em><\/p>\n<p>Jest to tradycyjny mand\u017curski spos\u00f3b opowiadania historii. Mo\u017cna go rozbi\u0107 na dwie cz\u0119\u015bci: opowiadanie historii ludowych, oraz rodzaj muzyki ludowej kt\u00f3ra s\u0142u\u017cy tak\u017ce przekazywaniu informacji.<\/p>\n<p><em>Religia<\/em><\/p>\n<p>A\u017c do 17 wieku mand\u017curowie wyznawali przede wszystkim szamanizm. Po wej\u015bciu w kontakt z kultur\u0105 Chin zachowa\u0142a si\u0119 tylko cz\u0119\u015b\u0107 zwyczaj\u00f3w szamanistycznych.<br \/>\nZachowa\u0142a si\u0119 wiara w sny, oddawanie czci totemom, oraz duszom zmar\u0142ych. W czasach panowania dynastii Qing nie zbudowano w Pekinie \u017cadnych \u015bwi\u0105ty\u0144 szamanistycznych.<\/p>\n<p><em>Chi\u0144ska religia ludowa<\/em><\/p>\n<p>Mand\u017curowie czcili praktycznie tych samych bog\u00f3w co Chi\u0144czycy Han, najlepszym przyk\u0142adem jest oddawanie czci Guan Yu, nazywanego <em>Bogiem Obro\u0144c\u0105 Narodu<\/em>.<\/p>\n<p><em>Tradycje<\/em><\/p>\n<p><a href=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu.jpg\"><img loading=\"lazy\" class=\"alignnone size-medium wp-image-4730\" src=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu-298x300.jpg\" alt=\"manchu\" width=\"298\" height=\"300\" srcset=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu-298x300.jpg 298w, http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu-150x150.jpg 150w, http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu.jpg 636w\" sizes=\"(max-width: 298px) 100vw, 298px\" \/><\/a><\/p>\n<p><em>Uje\u017cd\u017canie koni i \u0142ucznictwo<\/em><\/p>\n<p>Jak przysta\u0142o na ludno\u015b\u0107 stepow\u0105 pierwsi Mand\u017curowie byli \u015bwietnymi je\u017ad\u017acami. Cesarz Taizong powiedzia\u0142 wr\u0119cz <em>je\u017adziectwo i \u0142ucznictwo s\u0105 najwa\u017cniejsz\u0105 sztuk\u0105 walki w naszym kraju.<\/em><br \/>\nKa\u017cdej wiosny i ka\u017cdej jesieni wszyscy, pocz\u0105wszy od zwyk\u0142ych robotnik\u00f3w na arystokracji ko\u0144cz\u0105c musieli wzi\u0105\u0107 udzia\u0142 w pr\u00f3bie \u0142uczniczej i uje\u017cd\u017caniu. Od wynik\u00f3w testu zale\u017ca\u0142 status arystokracji.<br \/>\nZ czasem przerodzi\u0142o si\u0119 to w zabaw\u0119, polowanie na \u0142ab\u0119dzie, czy te\u017c strzelanie do jedwabnego celu, lub strzelanie do \u015bwieczki w \u015brodku nocy.<br \/>\nPo \u015bmierci cesarza Qianlonga zwyczaje te stopniowo odesz\u0142y w zapomnienie.<\/p>\n<p><em>Zapasy<\/em><\/p>\n<p>Zapasy, czyli <em>buku<\/em> wywodz\u0105 si\u0119 z mongolskiego s\u0142owa <em>b\u00f6kh<\/em>. Ich pocz\u0105tki si\u0119gaj\u0105 D\u017curd\u017cen\u00f3w a nawet wcze\u015bniej. Przypominaj\u0105 zapasy mongolskie, o te\u017c z tego regionu si\u0119 wywodz\u0105.<br \/>\nZa czas\u00f3w cesarza Chongde Mand\u017curowie stworzyli w\u0142asny styl i ju\u017c sto lat p\u00f3\u017aniej byli w stanie wygra\u0107 z zapa\u015bnikami z Mongolii.<br \/>\nJak wygl\u0105daj\u0105 zapasy mongolskie mo\u017cecie zobaczy\u0107 tutaj -https:\/\/www.youtube.com\/watch?v=OdNUNnyNI3k<\/p>\n<p><em>Soko\u0142nictwo<\/em><\/p>\n<p>Jak na lud \u0142owczy przysta\u0142o mand\u017curowie hodowali soko\u0142y. W czasach dynastii Qing dobrze wyszkolony sok\u00f3\u0142 by bardzo drogim prezentem. Obecne tereny prowincji Heilongjiang oraz p\u00f3\u0142nocnej cz\u0119\u015bci prowincji Jilin by\u0142y znane z sokolnictwa.<\/p>\n<p><em>Jazda na lodzie<\/em><\/p>\n<p>Cesarz Qianlong nazywa\u0142 to <em>sportem narodowym<\/em>.<br \/>\nIstnia\u0142 specjalny oddzia\u0142 sk\u0142adaj\u0105cy si\u0119 z oko\u0142o 1600 \u017co\u0142nierzy kt\u00f3rzy specjalizowali si\u0119 w walce na lodzie.<\/p>\n<p><a href=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu4.jpg\"><img loading=\"lazy\" class=\"alignnone size-medium wp-image-4732\" src=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu4-218x300.jpg\" alt=\"manchu4\" width=\"218\" height=\"300\" srcset=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu4-218x300.jpg 218w, http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/manchu4.jpg 572w\" sizes=\"(max-width: 218px) 100vw, 218px\" \/><\/a><\/p>\n<p><em>Literatura<\/em><\/p>\n<p>Najbardziej znane dzie\u0142o to O<em>powie\u015b\u0107 o szamanie Nisan<\/em>, kt\u00f3ra opowiada o tym jak szaman Nisan pomaga m\u0142odemu \u0142owcy wr\u00f3ci\u0107 do \u015bwiata \u017cywych. Historia ta by\u0142a spopularyzowana nie tylko w\u015br\u00f3d Mand\u017cur\u00f3w, ale tak\u017ce w\u015br\u00f3d innych lud\u00f3w z teren\u00f3w obecnej Mand\u017curii.<\/p>\n<p><em>J\u0119zyk<\/em><\/p>\n<p>J\u0119zyk wywodzi si\u0119 z dialektu D\u017curd\u017cen\u00f3w z Jianzhou i zosta\u0142 ustandaryzowany za czas\u00f3w panowania cesarza Qianlong. Wszyscy przebywaj\u0105cy na dworze cesarza musieli pos\u0142ugiwa\u0107 si\u0119 tym j\u0119zykiem lub nara\u017cali si\u0119 na srog\u0105 reprymend\u0119.<\/p>\n<p>D\u017curd\u017ceni u\u017cywali w\u0142asnego alfabetu, jednak po upadku dynastii Jin alfabet ten zacz\u0105\u0142 zanika\u0107. Po tym jak Nurhaci rozpocz\u0105\u0142 rewolucj\u0119 przeciwko dynastii Ming rozkaza\u0142 on dw\u00f3m uczonym by stworzyli alfabet dla j\u0119zyka mand\u017curskiego.<\/p>\n<p><a href=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/P1-AR877_Manchu_DV_20091002164307.jpg\"><img loading=\"lazy\" class=\"alignnone size-medium wp-image-4733\" src=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/P1-AR877_Manchu_DV_20091002164307-199x300.jpg\" alt=\"P1-AR877_Manchu_DV_20091002164307\" width=\"199\" height=\"300\" srcset=\"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/P1-AR877_Manchu_DV_20091002164307-199x300.jpg 199w, http:\/\/rainreborn.pl\/wp-content\/uploads\/2014\/05\/P1-AR877_Manchu_DV_20091002164307.jpg 262w\" sizes=\"(max-width: 199px) 100vw, 199px\" \/><\/a><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Mand\u017curowie, czyli \u6ee1\u65cfmanzu. To mniejszo\u015b\u0107 etniczna wywodz\u0105ca si\u0119 z teren\u00f3w obecnej Mand\u017curii, od kt\u00f3rych wzi\u0119\u0142a ona swoj\u0105 nazw\u0119. Wywodz\u0105 si\u0119 z lud\u00f3w tunguskich, konkretnie od D\u017curd\u017cen\u00f3w i s\u0105 trzeci\u0105 najwi\u0119ksza mniejszo\u015bci\u0105 etniczn\u0105 w Chi\u0144skiej Republice Ludowej. O D\u017curd\u017cenach i ich historii pisa\u0142em tutaj &#8211; http:\/\/rainreborn.pl\/2014\/01\/dzurdzeni\/ Wsp\u00f3\u0142czesno\u015b\u0107 Im bli\u017cej ko\u0144ca dynastii Qing tym cz\u0119\u015bciej przedstawiano Mand\u017cur\u00f3w &hellip; <a href=\"http:\/\/rainreborn.pl\/2014\/05\/mandzurowie\/\" class=\"more-link\">Czytaj dalej <span class=\"screen-reader-text\">Mand\u017curowie<\/span><\/a><\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[198],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4728"}],"collection":[{"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=4728"}],"version-history":[{"count":1,"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4728\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":4734,"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/4728\/revisions\/4734"}],"wp:attachment":[{"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=4728"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=4728"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"http:\/\/rainreborn.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=4728"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}